Eerste echte week op de boerderij

Maandag 19 april 2010:
Deze ochtend rond 09.00 uur alleen op weg gegaan naar het schapenhok om alle schaapjes van voedsel te voorzien. ‘t Is echt een lawaai als je de deuren opendoet of voorbij de schaapjes loopt! Allemaal even ongeduldig, wachtend op eten. Vooral in het grote hok is het niet normaal. Hanne vertelde laatst dat het geblaat de komende tijd nog veel erger wordt. Zij heeft jaren gehad dat ze op den duur soms echt met oorwarmers binnen in het schapenhok liep. Anders werd ze gillend gek van de herrie hahaha.
Dusss,
Ik ging dus het grote schapenhok binnen en schrok toen wel even, want er was 1 schaap met een pasgeboren lam! Ze zou er echter drie krijgen, dus sloeg de stress een beetje toe. Je hoort moeder apart te zetten, maar dat is altijd zo’n gedoe. WAT NU? Ik heb haar maar even gelaten, maar na een kwartier was er nog niets nieuws. Misschien dat er teveel stress voor moeder was aangezien allerlei andere schapen om haar heen aan het dansen waren. Ik besloot Hanne te halen, maar die was de kids naar school brengen. Svein was er niet, dus weer STRESS! Na een poosje nog ‘s geprobeerd Hanne te halen en kwam haar toen toevallig op het terrein tegen. Daar heb ik ook Darius ontmoet. Hij komt uit Litouwen en werkt ook op de boerderij en zal helpen bij het lammeren. Hanne had dat wel gezegd, maar dat was ik alweer vergeten. (die had ik dus ook kunnen halen hahaha) Verder werkt Edmundos hier ook (ook uit Litouwen) alleen is hij er nog niet, aangezien hij nu in Litouwen is en er nog niet weg kan i.v.m. de aswolk van de vulkaan (IJsland). Hij helpt niet met het lammeren, maar kan zich bezig houden met het varkenshok.
Maargoed,
Hanne ging met me mee en heeft moederschaap apart kunnen zetten, waardoor de bevalling vrij snel weer op gang kwam. Het ging allemaal ok. Vervolgens kon ik aan het werk. Alle hokken vegen, schaapjes van krachtvoer voorzien en daarna BERGEN met gemalen gras brengen. Ze hebben daar zo’n enorm apparaat voor dat het gras snijdt en een leuk ding om het gras mee te vervoeren. Een soort steekwagen. Je moet een hendel naar achteren trekken om te kunnen rijden en de eerste keer kreeg ik ‘m met gras en al dus niet overeind hahaha. Ik ga echt spierballen creëren hier!
Tijdens het verdelen van het gras was het echt stress voor m’n gevoel. Iedereen blaat en springt er op los en je hebt daardoor erg de neiging om heel snel te werken en iedereen snel eten te geven. Dat gebeurde dus ook even, maar daar hebben we van geleerd. Iedereen moet gewoon netjes op z’n beurt wachten.
Na het voeren blijf je een tijdje rondlopen om te kijken of iedereen voldoende gras heeft en zo niet, dan mag het bijgevuld worden. Verder ook bezig geweest met het verversen van emmers met water. Vooral als moeders net bevallen zijn, is het heel belangrijk dat ze een emmer met schoon water hebben. Ondertussen waren er weer twee lammetjes geboren. Het is soms echt bizar, want dan ben je 15 minuten geleden wezen kijken en dan opeens zijn er twee lammetjes!
Na de lunch was ik heerlijk een paar uurtjes vrij. Ik merk dat ik lichamelijk echt moet wennen, want zoals er cliché gezegd wordt is het werken op een boerderij fysiek echt zwaar. Ff relaxen tussendoor is dus wel fijn.
Om 15.30 uur heb ik Hanne geholpen met het diner. Hier wordt vroeg avond-gegeten (16.30 uur), aangezien je daarna weer aan het werk kan om de schapen nogmaals eten te geven (hetzelfde als de ochtend). Dat heb ik dus weer gedaan en sjeetje wat eten die schapen veel! Het is nu echt even uitvogelen hoeveel je iedereen moet geven, wat er dus nu toe leidt dat ik heel veel moet blijven bijvoeren hahaha. Maar komt wel goed.
Nog iets schattigs weten?
Ik was gras aan het scheppen en het eerst geboren schaapje (zwart) kan uit het afgezette gebied van het hok gaan, dus sinds gisteren is ze leuk door de wandelgangen heen en weer aan het huppelen. Of zoals we hier zeggen: “She’s jumping all over the place”. Dat is zoooo schattig om te zien! Lekker wankelig en alles aan het ontdekken. Het is ook een goede oefening om de weg terug naar moeders weer te vinden. Het lam kijkt vaak verdwaald om zich heen en botst tegen andere moeders op die haar vervolgens ruw wegduwen (ze hebben een hekel aan andere lammetjes). Maar door de roep van moeder leren ze hun weg terug te vinden naar het hok. En later gebeurt dat dus ook in de natuur. Nou dat wordt wat als er de komende weken meer lammetjes gaan rondhuppelen. Daar moet een filmpje van gemaakt worden hahaha!
Wist je trouwens dat als een lam gaat drinken, de moeder zich omdraait en aan de ‘bibs’ van het lam ruikt? Op die manier kan ze checken of het haar lam is… grappig hè? (dat kon je ook zien op de video die ik geplaatst heb bij m’n vorige blog).

Lambs born today:
3 (the third one came with the back-feet first. Hanne helped her, but she could have done it on her own as well )
2 (they are fine!)
2 (they are fine!)

Dinsdag 20 april 2010:
‘s Nachts waren er een aantal lammetjes geboren en toen ik ‘s ochtends om 09.00 uur het hok binnenkwam, waren er nog ‘s twee geboren! Het gaat snel nu…. Tijdens het voeren van de schapen was het echter allemaal rustig (oftewel: geen nieuwe geboortes).
Na het voeren mocht ik twee lammetjes die de dag ervoor geboren waren proberen te voeren met de fles. Ze zagen er namelijk nogal magertjes uit en vooral in het begin is het van belang om dat goed in de gaten te houden.
In de fles zit koeienmelk (huh??), want als de lammetjes nog niet zo oud zijn, komt díe melk het beste overeen met de schapen-moedermelk. Als ze wat ouder zijn -en ze niet bij de moeder kunnen drinken-gaan ze over op poedermelk.
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een lam niet bij de moeder kan drinken: het kan de tepel niet vinden, het wil niet, er komt geen melk uit de tepel (er is sprake van een nep-tepel of de melktoevoer moet nog op gang komen), moeder laat het kind niet drinken, enz.
Ik had ‘r wel zin in om de lammetjes te voeren, maar het valt wel ff tegen hoor. Die beesten zijn echt vreselijk koppig! Je moet echt hun kop vasthouden om de ‘speen’ naar binnen te kunnen werken… maar het schijnt dat ze die speen niet zo geweldig vinden. Eén lammetje dronk wel, maar de ander niet. Later nog maar ‘s proberen. Maargoed, leuke ervaring.
Verder heb ik samen met Svein ook de lammetjes die de dag ervoor geboren waren gewogen en van oorlabels voorzien. Dat is best stressvol voor de lammen (en ook voor de moeders), maar zoals ik al eerder schreef is dat allemaal vrij snel gepiept.
Tijdens het ‘checken’ was er 1 lam waarbij het ooglid niet goed was. Dat is naar binnen geklapt (dat klinkt vaag, weet ik). Dat is slecht, want ze kunnen daardoor blind worden. Dus Svein heeft er een soort van paperclip op gedaan, zodat het ooglid hopelijk goed gaat groeien. Die clip valt er na 2 dagen ongeveer af.
‘s Middags vrij en heerlijk gebeld met mijn vriendje. Dat wordt een lekkere telefoonrekening vanuit Noorwegen hahaha! Om 15.30 uur was het weer tijd om de schapen te checken. Ik kwam Darius tegen op het terrein, helemaal in de stress… Er waren wat problemen met een lam en hij had hulp nodig (hij spreekt Engels trouwens). Het lam wat geboren moest worden was erg groot en hij had zó staan trekken, maar hij kreeg het lam er niet uit. Hij was half in paniek (daar werd ik ook helemaal stresserig van), dus ben snel naar huis gerend om Hanne te halen. Uiteindelijk met de hulp van Hanne kreeg hij het lam er wel uit. Ik moet zeggen dat ik echt een naar gevoel kreeg toen ik ze bezig zag: het schaap hevig in pijn en Hanne en Darius stonden daar alsof ze aan het touwtrekken waren… niet prettig om te zien.
Maargoed,
‘s Avonds na het diner was het weer tijd om de schapen te checken. Er was er één begonnen met bevallen, dus ik (dit keer rustig) Swein gehaald voor hulp. Hij heeft het schaap geholpen. Het blijft raar om te zien, maar ik schiet steeds minder in de stress als zoiets gebeurd. Je merkt echt als je zelf rustig bent, dat het schaap ook rustig wordt/is.
Het eerste lam had vruchtwater in de longen ook al kwam ze in de goede positie naar buiten. Dat was raar, want dat hoort niet te gebeuren. Dus Swein hield het op de kop; dat helpt meestal wel. Dit keer ook gelukkig. Ik vind het trouwens nog wel moeilijk om te zien of tijdens een bevalling de voorpoten eerst komen of de achterpoten. Swein zegt dat je moet voelen en als je het niet voelt, moet je goed kijken en jouw beeld vergelijken met de poten van een geboren lammetje hahaha.
Vervolgens alle beesten weer gevoerd, ze van schoon water voorzien, enz. Rond een uurtje of 8 nog de twee lammetjes van de ochtend weer geprobeerd de fles te geven. Het was even op gang komen, maar het ging oke. Ze hebben allebei goed gedronken, hoera hoera!

Lambs born today:
3 (they are fine!)
3 ( they are fine!)
2 (they are fine!)
2 (they are fine!)
1 (a big one; Darius started, but needed help from Hanne. He pulled too hard, so the feet of the lamb are probably broken …. That can happen sometimes….:-S)
2 (Svein helped the mother. The first lamb had some water in the lungs, but it’s all fine now!)
2 (they are fine!)
2 (they are fine!) black lambs
1 (it’s fine!)

Woensdag 21 april 2010:
Dit keer vroeg beginnen: 08.00 uur. Svein was namelijk 2 dagen weg i.v.m. een belangrijke vergadering in Oslo, dus Hanne en ik moesten het schapengebeuren nu saampjes regelen. (Darius regelde het varkenshok).
Dus als eerste weer begonnen met het checken van alle schapen. Ik ben een kwartier bezig geweest om een moederschaap weer bij haar 3 lammetjes te krijgen, aangezien de afbakening half omver geduwd was. Na het voeren kreeg moeders het nog een keer voor elkaar om de afbakening weg te duwen, dus later heeft Hanne ‘t maar ‘s goed dichtgemaakt.
Ik heb ook weer geprobeerd twee andere lammen te voeren met de fles. De één had heel erge honger, de andere niet zo. In principe hoef je een lam niet te voeren als het er één is van in totaal 2 lammen (aangezien moeder er twee kan hebben), maar waarschijnlijk heeft deze moeder niet genoeg melk, waardoor we toch moeten ‘bij’voeren. Vooral 1-jarige schapen hebben niet veel melk. Soms kunnen ze dus maar voor 1 lam zorgen. Over een poosje moeten we beslissen of het lam alsnog bij de moeder kan blijven of niet.
Vervolgens hebben Hanne en ik de lammetjes van de dag ervoor gewogen en oorbellen gegeven haha. Hierbij kwam ook het grote lam aan bod (waar Darius problemen mee had). Dat beest weegt gewoon 7,6 kilo… Pfff, ik krijg nog spierballen van het dragen van al die lammen.
Daarna was het tijd om wat schapen + de lammen te verhuizen naar een ander verblijf. Dat hebben Darius en Hanne gedaan. Dit gebeurt om in de hokken ruimte te creëren voor de overige schapen en ook om de moederschapen met lammen te laten wennen aan andere moederschapen met lammen. Het is namelijk zo dat als een moeder bevallen is, ze de eerste dagen alleen met haar kids doorbrengt. Na ongeveer een week wordt ze met 1 of 2 andere moeders + lammen bij elkaar gezet. Op die manier kunnen ze dus aan elkaar wennen en is het voor de lammen ook een goede oefening om hun moeder te kunnen vinden tussen alle andere moeders.
‘s Middags was ik lekker vrij en ‘s avonds heb ik hetzelfde voedselritueeltje gedaan. Tijdens het werk vroeg ik me af hoe het eigenlijk zit met de navelstreng als een lam geboren wordt. (ik heb ze nog nooit zien knippen hahaha). Later heb ik de vraag aan Hanne voorgelegd en die zei dat die normaal gesproken vanzelf breken als een lam geboren wordt. MAAR je moet er wel op letten dat het niet te kort afbreekt, want anders kan er een infectie ontstaan bij de navel…. Jaja, overal zitten risico’s aan vast.

Lambs born today:
2 ( they are fine!)
3 ( they are fine!)
1 ( it’s fine!)
1 ( it’s fine!)
2 ( they are fine!)
3 (2 very small ones, the third one is normal size; they are fine!)
2 (they are fine!)


Tot de volgende blog!

Daaaaaaaag,

:)

Roeline